Zapora czołowa powstała w 1972 roku jako część infrastruktury hydrotechnicznej elektrowni i podobnie jak elektrownia kończy w tym roku 50 lat. Dzięki spiętrzeniu wód rzeki Rudy został utworzony sztuczny zbiornik zakładu zwany Zalewem Rybnickim, który jest popularnym miejscem wypoczynku dla wielu osób. Ma on długość ok. 7 km i mieści niemal 22 mln m3 wody. 

Zalew Rybnicki jest najcieplejszym akwenem w Polsce – to tutaj rozpoczyna się co roku letni sezon żeglarski. Na jego wodach odbywają się liczne regaty, zawody surfingowe oraz wędkarskie, natomiast wokół zbiornika zlokalizowane są wielokilometrowe i bardzo popularne ścieżki rowerowe.

Zalew Rybnicki położony na skraju Parku Krajobrazowego – Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, jest też enklawą dla wielu gatunków ptaków. Zimą to jedno z najważniejszych miejsc zimowania ptaków wodno-błotnych na Śląsku. Podwyższona temperatura wody przyciąga nie tylko ptaki związane ze środowiskiem wodnym, ale także ptaki szponiaste i wróblowate. Poza rzadkimi gatunkami wymienionymi w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, jak perkozek, wodnik, czy bączek, pojawiają się tutaj gatunki pospolite: mewa śmieszka, mewa siwa, mewa białogłowa czy kormoran.